Dưới đây là bài viết về cây Thanh Trà (bưởi) đặc sản của Thủy Biều.
Khi những ngày nắng hè ở đỉnh cao rồi hạ thấp dần…thấp dần bắc cầu qua mùa thu sớm, thì đó cũng là mùa của các vườn bưởi Thanh trà ở Lương Quán, Nguyệt Biều. Để nhận được trái bưởi Thanh Trà một cách cụ thể, Quý khách có thể đến nhà vườn có Thanh Trà ở Lương Quán, Nguyệt Biều…rồi qua đò ở chùa Linh Mụ sang Hương Hồ, Kim Long… Vào cuối tháng Bảy âm lịch, người mua sỉ thanh trà đến vườn hái quả. Bởi trước đó mấy tháng người mua đã đến đặt tiền cọc, chủ vườn đã lấy tiền từ 50 hoặc 70 phần trăm tổng giá bán cả vườn.
Mùa thanh trà, thương lái mua tại vườn với giá ngang ngửa là 30.000 đồng một quả. Còn ở chợ Bến Ngự, An Cựu các sạp bán với giá 35.000 đồng/quả. Mỗi trái lãi từ 1000 đến 2000 đồng. Mua tại gốc là 25.000 hay thấp hơn một ít nhưng phải thuê hái rất công phu để bảo vệ cây cành, rồi còn vận chuyển và bảo quản về đến chợ. Nhà vườn thanh trà hầu như quanh năm có mùi hương đặc biệt, một cảm giác thanh thản từ lá cây.
Khi thanh trà chưa ra hoa thì cây và lá thanh trà cũng có mùi thơm khá đặc biệt. Một loại hương từ lá, từ nhựa của thanh trà, để rồi phát tiết trong mùa ra hoa và lý giải vì sao vị ngọt, vị thơm của bưởi thanh trà lừng danh đến vậy! Còn khi thanh trà ra hoa, từ xa mùi hương đã lan tỏa trong không gian rất dễ chịu. Càng đến gần càng say, một mùi thơm không gắt gay, không quá ngạt ngào như mùi thơm hoa sữa, hoa hồi hay loại hoa mống rồng quá đậm đặc. Mùi thơm của hoa thanh trà dịu dàng, đoan trang, thoảng đưa như làn sóng dịu, thơm có biên độ trìu cảm con người. Chính mùi thơm của lá, của hoa thanh trà kết tủa vào trái để có vị ngọt trở thành loại trái đặc sản núi Ngự, sông Hương.
