Phnom Bakheng

Phnom Bakheng tại Angkor, Campuchia là một ngọn đồi nằm giữa Ăng Co Vát và Ăng Co Thom. Đây là trung tâm của vương quốc Khmer đầu tiên ở Angkor, gọi là Yasodharapura là một ngôi đền Hindu dưới dạng một núi đền với chiều cao 65m. Đền được xây để thờ thần Shiva vào cuối thế kỷ 9, trong thời kỳ trị vì của vua Yasovarman (889-915). Nằm trên đỉnh một ngọn đồi, ngày nay ngôi đền là một địa điểm du lịch phổ biến để ngắm nhìn hoàng hôn của ngôi đền Ăng Co Vát, một ngôi đền nằm ở giữa rừng khoảng 1,5 km về phía đông nam.

Đền Bakheng là biểu tượng của đỉnh núi thiêng Meru trong thần tích đạo Hindu được và là ngôi điện thờ trung tâm của thành phố đầu tiên tại Ăng Co. Pnom Bakheng có tầm quan trọng rất đặc biệt mặc dù nhiều cụm tháp đã xuống cấp. Tài liệu viết lại rằng vua Yasovarman I đã đời kinh đô từ Rolus - cách Siem Reap 13 km về hướng Đông Nam. Toàn bộ công trình bao bọc người ta gọi là Yasodharapura, chỉ rộng hơn 4 km² (rộng hơn đền Ăng Co sau này) và được bao phủ bởi một dãy tường đất. Điện thờ nằm ở khu trung tâm của ngọn đồi và rất biệt lập. Có mỗi điểm khác nhau quan trọng, Bakheng mô phỏng hình ảnh của điện thờ Bakong ở Roluos được xây dựng khoảng 2 thập kỷ trước đó. Tháp xung quanh có hình vuông còn tháp trung tâm có hình chóp bao bọc xung quanh là những tháp phụ bao bọc vô cùng linh thiêng với bốn ngọn tháp trên tầng cao nhất, năm tầng ở giữa với mỗi tầng 12 tháp được dựng lên bằng gạch nung tượng trưng cho 12 con giáp. Một con số thật bất ngờ: tổng cộng 108 tháp đền tượng trưng cho bốn chu kỳ mặt trăng tương ứng với 27 ngày cho một chu kỳ trong trời đất.

Đền bắt đầu xây dựng vào cuối thế kỷ thứ 9, linga - vật thờ chính của tháp của tháp trung tâm được xây dựng vào năm 907, nhưng các kiến trúc tháp được tiếp tục xây dựng ngay sau đó. Dưới chân ngôi đền thờ tượng thần Linga của nhà vua vẫn còn hình dáng bốn con đường và hào nước sâu bao bọc bốn hướng như một thành trì bảo vệ đền tháp trên đỉnh núi. Cũng còn đó dấu tích của những giếng nước mà sử sách đã ghi nhận về sự tồn tại của hơn 800 giếng nước cung cấp cho cả kinh đô ngày xưa.

Toàn bộ kiến trúc ngôi đền xây dựng trên một ngọn đồi cao. Tính từ chân đền đến đỉnh đền hình vuông 31 m, và được kết nối với gần 108 tháp nhỏ. Đường lên đền trắc trở, khó đi và là một cản trở rất lớn đối với người chinh phục nó. Đường đi dốc đứng chếch gần bằng 70 độ cộng với cây dại và rừng cây bao phủ khiến cho việc chinh phục ngôi đền này không dành cho khách du lịch sợ độ cao. Đặc biệt ở đây, mỗi ngày khoảng gần 6 giờ chiều, các du khách đến tụ tập rất đông ở chân đồi Phnom Bakheng để lên đỉnh xem Mặt Trời lặn trên quần thể Ăng Co. Đa số đều muốn đi bộ, theo một ít các bậc thềm và các lối đi gập ghềnh đầy đá, rễ cây... Có nhiều đoạn phải cẩn thận vì rất nguy hiểm nếu sơ ý. Ai yếu hay sợ cực nhọc có thể dùng dịch vụ cỡi voi lên đồi với giá khoảng 15 - 20 USD.